Episode Transcript
Walter: Veerle en Skye heten je van harte welkom op hun podcast, Levenslijnen. Ze bespreken thema's die hen bezighouden en onze samenleving vormgeven. In elke aflevering nemen zij je mee op reis door de verhalen en thema's die hen raken. Veel plezier met het beluisteren van Levenslijnen.
Skye: Welkom bij een nieuwe aflevering van Levenslijnen. En vandaag hebben we het over jongeren en geloof. Elke zondag zie ik onze gast met toewijding als misdienaar tijdens de mis. Maar wat ik mij afvraag is, wat betekent dat voor hem? Hoe hervaart hij dat als jongeren, het geloof? Dat willen we vandaag ontdekken, samen met Artuur. Dag Artuur.
Artuur: Dank je wel.
Veerle: Artuur, welkom. Ik zal maar met de deur in huis vallen. Beschrijf jou eens met drie woorden.
Artuur: Dat is een lastige vraag. Ik denk dat ik zou zeggen loyaal, toegewijd en gelovig.
Skye: Toen ik vroeg aan jou, van wil je meedoen in de podcast, het gaat over geloof, heb jij direct ja gezegd. Dat verwonderde mij een beetje. Ik was er heel blij mee, maar het verwonderde mij dat je direct zonder uitleg ja zei. Kan je toelichten waarom je direct ja zei?
Artuur: Zeker. Kijk, als het gaat over geloven, geloofsbeleving, persoonlijk geloof is voor iedereen per definitie anders. Ik kan alleen maar zeggen hoe ik het zelf ervaar, hoe ik het zelf beleef. Maar het zijn verhalen, getuigenissen van anderen, persoonlijke getuigenissen, die mij grotendeels ook gevormd hebben. Dus als ik dan de enige kans krijg om zelf uitleg te geven, zelf getuigenissen te doen, oprecht te kunnen spreken, dan zeg ik daar gewoon volmondig ja op.
Skye: Oké, dat vond ik heel fijn. Wat zijn jouw interesses? Ik heb begrepen dat je nog op school zit. Interesses, hobby's?
Artuur: Ik lees heel veel. Ik lees bijna alleen maar non-fiction. Dat gaat dan vooral over geschiedenis en politiek. En politieke geschiedenis, dat ze samen voorkomen, is geweldig om te lezen voor mij. En ook over religie. Het Vaticaan lees ik ook af en toe eens over. Dat soort zaken. Daar gaat veel van mijn vrije tijd naartoe.
Skye: Oké.
Veerle: Ik weet dat ik vroeger, dan spreek ik over de jeugd, 14, 15 jaar misdienaar geweest ben in mijn eigen parochie. Maar hoe is dat bij jou gestart?
Artuur: Ja, dat is eigenlijk een heel eenvoudig verhaal. Een aantal jaren geleden is mijn overgroot-oma overleden. En toen wou ik een kaars gaan branden in de Virga-Jessebasiliek.
Ik kwam daar binnen, het was om een maandag, na school ongeveer. Vier, vijf uur, kwart na vijf ongeveer. En toen zaten daar allemaal mensen in de basiliek toen ik binnenkwam. En ik dacht, ik ga daar bij eens bij zitten. En toen bleek dat daar een Eucharistieviering was op een gewone maandag, door de weekse dag. En ik ben blijven volgen en ik heb dan zitten googlen en bleek dat daar in de Basiliek iedere weekdag een avondviering is om half zes.
En ik vond dat wel waardevol, zo na uw werkdag, na de eucharistieviering, je doet maar een half uurtje, en dan naar huis, om uw dag mooi af te sluiten. En toen ben ik ook naar die missen beginnen gaan. En op een zeker ogenblik is, heeft deken Ali Cornelissis, die ik ook al vroeger kende, heeft mij gevraagd van, wil jij geen misdienaar worden? En toen heb ik daar ook ja op gezegd.
Skye: Die link had ik wel gezocht, omdat je in het college op school gaat en Ali toch nog lesgeeft. Een aantal uren godsdienstles. Maar de eerste vind ik wel mooi, dat je zegt van...
Het betekent dat er nog veel mensen niet weten dat er elke weekdag in de Virga-Jessebasiliek bij ons een eucharistieviering doorgaat. Dat geeft ook al direct aan hoe je geïnspireerd raakte. Een beetje door de mensen, denk ik, die er zaten.
Artuur: Ja, het zijn er niet veel hoor. Ik denk doorgaans maar 20 tot 30 mensen, maar ze zijn er wel. Dat is het mooie, dat is het belangrijke. Die komen daar bewust naartoe en die gemeenschap is heel mooi.
Veerle: En omdat je eigenlijk al naar de mis zelf ging, was die stap misschien naar misdienaar zijn niet zo groot? Of had je toch wel wat zenuwen om...
Artuur: Ja. Weet je, als je daar dan bent, je ziet ook wat misdienaars doen.
En als je dat zelf gaat doen, dan heb je het ook al... Heel moeilijk is het niet. Ik veronderstel dat ik de eerste keer wel zenuwachtig was, maar ik denk niet.
Veerle: Dat het heel groot was.
Skye: Je bent meestal ook nooit alleen. Toch niet in het begin. Meestal niet alleen.
Artuur: In ieder geval leg je goed uit wat je moet doen.
Skye: Vooral als je op zondag meedoet. In de week is dat misschien iets anders.
Artuur: In de week zijn we meestal met twee of alleen.
Skye: Ga je dan ook in de week? In de week ga ik meestal niet naar de mis.
Artuur: Nee, ik ben iedere dag daar. Oké.
Skye: Amai, da’s pas toewijding.
Veerle zei het daar straks al, maar wij hebben ook een verleden als misdienaars in onze Banneuxwijk vroeger, de parochie Onze Lieve Vrouw der Armen. Ik heb daarna nog een beetje doorgedaan als verantwoordelijke voor de misdienaars en later ook lector en koster. Maar door arbeidsomstandigheden is dat niet meer gelukt en alles. Maar wat mij dan een beetje de vraag lijkt, en jij bent daar toch wel een voorbeeld van. De dag van vandaag, als je spreekt over geloof en jongeren, veel mensen zien dat niet meer gecombineerd.
Hoe kijk jij daaraan naartoe?
Artuur: Ja, kijk...
Ik moet een onderscheid maken tussen persoonlijk geloof en naar de kerk gaan.
Ik kom best veel jongeren tegen die zeggen ik wil geloven, een persoonlijk geloof willen ontwikkelen. Maar die de stap naar de kerk zetten, een hoogdrempelige stap, want persoonlijk geloof is best laagdrempelig. Dat kan in principe iedereen... Het is niet dat we dat kunnen, maar dat is iets wat iedereen...
Iedereen kan zichzelf inlezen en daarover dingen opzoeken.
Maar naar de kerk gaan is altijd iets wat, als ik met mensen spreek daarover, iets is wat hoog drempeliger ligt. Gewoon wat moeilijker is. Ik ken ook heel veel mensen die dat wel zeggen. Ik wil naar de kerk komen, maar ik vind het wat moeilijk om tijd ervoor te maken. Dus ja...
Skye: Veerle zegt dat soms ook tegen mij. Hij zegt dat hij gelooft, maar die kerk hoeft voor hem niet. Dat is dus de reden dat je Veerle nooit ziet.
Skye: Dat je mij altijd ziet en dat je Veerle daar eigenlijk niet...
Skye: Ik ga er ook vanuit dat je met jongeren erover praat. Als je dan zegt dat je een misdienaar bent, hoe reageren die dan?
Artuur: De meesten reageren heel verwonderd. Dan is de tweede vraag, wat is dat eigenlijk? Wat doe je dan? Dat is zo van... Ja, dat is chic. Een misdienaar. Wat is dat dan precies? Dan leg je altijd uit wat je moet doen. Dan zeggen ze o ja. En dan is meestal ook de reactie van, ik vind het wel knap dat je gelovig bent.
De meeste mensen zeggen wel dat het mooi is dat je dat zo doet.
Skye: Ik ga de vraag misschien stellen, maar je moet geen enkele vraag beantwoorden die je niet wilt beantwoorden. Dat is een beetje de afspraak in onze podcast, maar heb je dat van thuis uit meegekregen?
Artuur: Ik ben gedoopt, ik heb mijn eerste community gedaan, ik heb mijn vormsel gedaan.
Ja, enerzijds. Maar mijn ouders zijn niet mensen die regelmatig naar de kerk gaan. Mijn papa was ook catechist en leraar. Dus dat wel. Maar het is niet dat wij als gezin heel vaak, regelmatig naar de kerk zijn geweest. Vooral iets wat ik op mezelf heb ontdekt en verdiept.
Veerle: Als je iemand zou tegenkomen die niks van het geloof kent, Hoe zou je aan die persoon kunnen uitleggen dat geloof toch wel waardevol is?
Artuur: Ik zou die persoon, hoewel hij er niks van zou kennen, toch een specifiek bijbelcitaat willen voorleggen, wat het voor mij in één zin omschrijft.
En dat is meer specifiek het Matthäus evangelie, hoofdstuk 11, vers 28. “Komt allen tot mij, die uitgeput zijn en onder lasten gebukt gaan en ik zal u rust geven.”
Dat is voor mij heel duidelijk wat geloof voor mij is. Kijk, laat ons wel wezen, wij zitten in een context vandaag, die zo druk is, zo gejaagd is.
Wij zijn heel vatbaar gevoelig tegenslagen voor allerlei zaken die op ons pad komen waar we niet mee kunnen omgaan.
En dan vind ik het heel waardevol om een aanknopingspunt te blijven hebben, een soort thuishaven, als ik het zo mag uitdrukken, waar je altijd op kunt terugvallen en dat ook altijd zal blijven.
Dus in die zin is geloven voor mij heel erg relevant en waardevol nog altijd.
Veerle: Dus je hebt ook nooit getwijfeld aan het geloof?
Artuur: Zeker wel! Tuurlijk heb ik getwijfeld.
Maar kijk, als ik de vraag krijg, je gelooft, dus je gelooft wat er in de Bijbel staat, Dan zeg ik ja. Maar dan gaan ze ervan uit dat ik alles letterlijk geloof en dat voor mij alles zeker is. Dat er volstrekt geen twijfel is. Maar ja, jongens, kijk. Als alles zeker is, als er geen enkele ruimte voor twijfel is, dan is er ook geen ruimte voor een mysterie. En bij gevolg ook geen reden tot geloof. Dus er is twijfel, absoluut.
Maar laat dat mysterie er ook maar zijn. Dus als ik zeg dat ik geloof, dan zeg ik ook, maar ik twijfel ook af en toe.
Veerle: Oké.
Skye: Dat zijn dingen die ik ook al met mensen vertelde. Geloof je dan alles letterlijk wat in de Bijbel staat? Dan zeg ik vaak van, onthoud dat de eerste Bijbel door overlevering is gebeurd. Dus dat zijn dingen die toch wat anders zijn dan misschien gebeurd zijn. Maar goed, het is...
Heb je ooit eens momenten gehad, ik bedoel, Veerle vroeg al getwijfeld enzo. Ik heb bijvoorbeeld, als ik dan naar mij kijk eigenlijk, naar mijn geloof, ik heb daar wel veel aan gehad, door alles wat ik meegemaakt heb, heb ik wel wat steun en kracht gevonden om door te zetten in het geloof enzo. Heb jij ook zo'n momenten dat je op een gegeven moment dacht, het hoeft allemaal niet meer? Of ben je dat nog niet tegengekomen?
Artuur: Vooralsnog niet, maar ik zeg het al bijna 17 jaar, dus het kan nog mijn perfect eens overkomen ooit en dan zullen we wel zien. Maar echt grote zaken dat ik dacht van oef, dat nog niet.
Skye: We zien dat zelf ook op sommige dagen, dat het op sommige momenten weinig volk is en op andere momenten veel volk is. Mensen zeggen soms dat de kerken leeg lopen.
Vooral jongeren. Ik kijk meestal naar jongeren in de viering. Jongeren ontbreken heel vaak. Heb jij al eens nagedacht dat je zo weinig jongeren bent?
Artuur: Zeker. Ik krijg het ook heel regelmatig te horen. En de kerken lopen toch leeg. Mensen zeggen dat tegen mij en de implicatie daarmee gemaakt wordt, is dat geloven een beetje wegvalt, ook met jongeren toe inderdaad. Maar als ik zo'n dingen hoor, en ik hoor ze regelmatig, vaak genoeg, dan komt de historicus in mij naar boven. En dan probeer ik aan die mensen uit te leggen van, als je nu de geschiedenis een keer bekijkt, Vraag je dan eens af of leeglopende kerken echt fundamenteel nieuw zijn. Een aantal losse voorbeelden te noemen. Reformatie, waren nieuwe stromingen, mensen die zich omwille van wantoestanden. Afscheuren van de kerk klinkt ook herkenbaar.
Mensen die voor een andere weg kozen. Een aantal eeuwen later de verlichting. Filosofen die ervoor zorgen dat onder de elites het geloof begint weg te vallen. Nog een aantal eeuwen later industrialisatie. Opkomst van socialistische, communistische gemeenschappen die arbeiders vooral, de onderklassen, weghalen uit die kerken.
Maar wat er altijd gebeurt is dat de kerk, want de kerk is een instituut, een instituut die zijn per definitie onderhevig aan verandering, die evolueren voortdurend, die zijn niet status, die kennen hoogtes, die kennen laagtes, en nu zitten we inderdaad in een laagte, maar altijd zijn er mensen geweest, bewegingen geweest die het geloof op een andere manier hebben gepresenteerd, die vernieuwing hebben bewerkstelligd van die zaken, die ervoor gezorgd hebben dat er altijd een soort tegenreactie was. Dus dat gaat op en neer. En nu inderdaad is het zo, kerken zijn inderdaad behoorlijk leeg af en toe, en jongeren zijn er steeds minder en minder. Nu als je kijkt naar Vroeger, de generatie van mijn ouders, grootouders, daar zijn er heel veel bij die zouden zeggen van ja, ik ging vroeger, bijvoorbeeld bij mij op school, vroeger het Sint-Jozef-college, dat was als jongen naar de kapel gaan, je gaat naar de mis. En daar was geen waarom en waarom doen we dit. Dat was gewoon, je gaat en zonder dat je daar echt bewust naartoe ging.
Dus als ik vandaag kijk en ik zie af en toe eens een jongere, dan weet ik, ah kijk, die zit hier bewust, die is hier bewust naartoe gekomen, die wil hier zijn. En als ik dan moet kiezen tussen een kerk met heel veel jongeren, waarvan niemand weet waarom ze er zitten, of een kerk met vijf jongeren, die heel goed weten waarom ze daar zijn, die daar heel bewust naartoe gekomen zijn, dan kies ik voor het tweede.
Skye: Dat is krachtig uitgedrukt, ja. Maar ik volg je erin. Ik vind ook...
Het mag niet gaan over de hoeveelheid, maar het moet vooral gaan over waarom je er bent. En kom daar naartoe. Ik zeg dat soms tegen Veerle ook. Sommigen denken ook dat ze in bed willen blijven liggen, met de hele week al vroeg op. Die momenten heb ik ook.
Dat uurtje, zal ik zeggen, daar kom ik wel vaker meer tot rust.
Afhankelijk van wie dan preekt. Dat speelt natuurlijk ook wel mee. Alleen oppassen wat we zeggen.
Artuur: Ik begrijp het.
[00:15:41] Skye: Maar ik bedoel, ik ga daar wel redelijk bewust naartoe. Het is ook een stukje omdat mijn mama daar naartoe wil gaan, die nu in het rusthuis zit.
Wat is jouw mooiste compliment dat ze ooit jou als misdienaar gegeven hebben?
Artuur: Wat wij misdienaars doen, in lijnen op je vraag, zijn heel kleine gebaren of heel kleine handelingen, maar daar zit een symbolische betekenis achter. En een misdienaar kan handelingen, rituelen, die worden uitgevoerd door uitvoering, door dingen en zaken te doen, kan die versterken. De boodschap van die rituelen versterken.
En om een voorbeeld te noemen, er was een mevrouw die zei tegen mij, als wij misdienaars ergens een communie uit te delen, heel af en toe is, als het echt niet anders kan, dan krijgen we de schaal van de priester, en dan spreekt hij een korte zegen uit, en ik maak dan een kruisteken. Hele kleine, bijna banale handeling, en die mevrouw zei tegen mij, ik was ontroerd dat je dat deed. Ik was ontroerd dat je een kruisteken maakt als je de communie gaat uitdelen.
Het is prachtig als iemand dat tegen mij zegt. Dat is iets zo echt... Ik zeg het nogmaals, klein maar symbolisch. Als mensen dat dan weten te appreciëren, die dat ontroerend vinden, dan is dat een heel mooi compliment.
Veerle: Artuur, je hebt natuurlijk een actieve rol nu in de kerk als misdienaar. Is daar ook, alleen voor uzelf en voor de mensen, wat is daar het spirituele wat belangrijk is?
Artuur: Aan de eucharistieviering? Ik denk dat het samen zijn in gemeenschap en samen de mysteries van het geloof vieren, dat dat een manier is om je persoonlijk geloof te verdiepen, meer diepgang te geven, daarin te groeien. Zo zie ik het, zo ervaar ik het ook. Dus als je me vraagt wat is daar voor mij waardevol aan, dan zeg ik dat is om mijn eigen geloof verder te gaan beleven.
Skye: De dag voor vandaag staat de kerk als instituut niet altijd in een positief daglicht. Hoe kijk jij er als jongere naartoe?
Artuur: Ik zie ook wat er gebeurt en hoe de kerk zich opstelt.
Ik wil alleen maar zeggen, het is een blijvende instituut en in heel veel instituten zit heel wat rottigheid en dat is in de kerk niet anders.
Maar ik ben ook van mening dat de kerk zich in heel wat onderwerpen, gaande van zaken die tot de absolute private intieme levenssfeer van mensen behoren, dat de kerk daar zich wat nederiger mag opstellen. Daar heb ik ook wel mijn opvattingen over. Maar het is een instituut en instituten evolueren altijd. Dus dat blijft niet altijd zo, dat het status is...
Skye: Het is niet zo dat je met al die verhalen voor mij hoeft het niet meer te doen?
Artuur: Nee, want dat is ook heel belangrijk voor mij. Het is verschrikkelijk wat er allemaal gebeurt, Het geloof voor mij op zich mag niet lijden onder wat er in een instituut gebeurt.
Geloof en kerk zijn heel nauw met elkaar verbonden, maar ze mogen geen synonieme van elkaar zijn. Die twee zaken moet je gescheiden kunnen houden, vind ik.
Skye: Ja, dat klopt voor een stuk. Er zijn veel mensen die daar ook zo naar kijken, want anders zou er niemand meer in onze kerk zitten.
Mocht jij vandaag kunnen beslissen hoe het geloof zou moeten uitgebracht worden in de maatschappij? Heb jij daar een idee over van hoe jij het zou doen?
Veerle: Wil je dan zeggen hoe je zou willen dat er meer jongeren komen? Of helemaal in het algemeen?
Skye: Ik denk in het algemeen. Ik bedoel, je kan... Het is door de ogen van de jongeren dat ik het wel vraag. Die nog in het begin van hun hele lange leven staan, hopelijk. Mocht jij morgen de dag kunnen beslissen dat we het zo gaan doen om het geloof uit te dragen, zijn er dingen waarvan je zegt Of zijn er dingen waar jij zegt van, de dag van vandaag doe ik dit om mijn geloof uit te dragen?
Artuur: Dat is een moeilijke vraag.
Veerle: Een onverwachte moeilijke vraag.
Skye: Een onverwachte moeilijke vraag.
Skye: Jij zal je geloof vandaag de dag ook uitdragen, elke dag opnieuw. Door gewoon wat je doet in kleine dingen.
Veerle: Niet alleen in de kerk, maar ook in de maatschappij.
Artuur: Het is zo dat de boodschap die in de Bijbel wordt meegegeven, voor iedereen relevant is. Maar ik denk dat het te vaak nog het geval is dat het als iets stijf wordt bekeken, als iets ontoegankelijk, terwijl wat er staat, wat geschreven is 2000 jaar geleden, Dat zijn zaken die vandaag nog relevant zijn. En ik denk dat we daar te kort schieten om dat te benadrukken. Dat dat nog vaak iets moeilijkere invulling.
Veerle: Een moeilijkere invulling daarvan te geven is.
Skye: Ja, klopt.
Veerle: In onze drukke tijd, zal ik dan zeggen.
Skye: Ja, maar dat is vaak ook wel zo. Hoe plaats je in het jachtige leven... Je hebt het daarstraks al aan gehaald. Het jachtige leven waar iedereen in zit.
Ook al probeer je er niet in te zitten, maar dan moet je uit de maatschappij stappen. Hoe probeer je dan daar nog in het geloof...
of je geloof te kunnen beleven. Ik bedoel, dat is niet... Ik heb er ook met mijn momenten voor mezelf wat moeite mee. Ik probeer elke avond de dag over te lopen en dan is eens tegen God te zeggen dat dat dingen zijn die toch wat beter hadden kunnen doen. Soms al is dat ik naar huis rijd vanuit Brussel, want dan heb ik de moment zo... De rust en de stilte, als ik geen radio opzet tenminste voor dat te kunnen doen. Maar ik kan me voorstellen, en ik weet niet hoe jij daarmee omgaat Veerle.
Veerle: Voor mij is dat een moeilijke.
Nu, straks moet ik even nakijken. Ik denk 32 jaar geleden heb ik een zoon verloren na de geboorte, en ben ik heel boos geweest en ben ik dat eigenlijk nog altijd. Ik kan daar geen plaats geven waarom God eigenlijk dat kind heeft afgenomen. Want dat zag er normaal uit, daar was niks aan aan de buitenkant. Aan de binnenkant was het anders, had het maar een half hart en was het niet levensvatbaar. En ik denk daar soms veel te veel aan. En als ik daar zit, in de kerk, dan word ik zo...
Skye: Overvalt u dat mee?
Veerle: Ja, en word ik zo boos, want hier hoor ik niet. Want Je hebt mij dat afgenomen. Ook al zijn er nog twee kinderen nagekomen, dat is mijn derde kind van vijf, en dat blijft mijn derde kind. En dan gaat mij niemand kunnen overtuigen Om daar echt met hart en ziel te zitten, dat kan ik niet. Ook al is dat vieren, dat gaat gewoon niet. En ik weet niet hoe dat... Ja.
Skye: Nee, ik begrijp dat wel. Ik kan erin komen. Maar het is natuurlijk... Daarvoor had je een... Had je een ander... Stond je anders tegenover het geloof?
Veerle: Klopt.
Skye: Je zegt zelf dat je een misdienaar bent geweest. Na mijn periode, denk ik, of net voor mijn periode waarschijnlijk.
Veerle: Bij pastoor Robben nog.
Skye: Roosen zeker.
Veerle: Roosen, ja, sorry. Robben is er na gekomen.
Skye: Maar jij woonde vroeger korter bij de kerk in de Banneuxwijk dan ik zelf. Zo zie je dat ieder mens anders met geloof omgaat. Wat niet wil zeggen dat jij niet gelooft.
Veerle: Nee, dat klopt.
Skye: Dat wil ik eigenlijk zeggen. Ik ben even aan het nadenken.
Je bent nu misdienaar. Heb je nog andere… Zie je dat blijven doen als misdienaar? Of denk je dat je wilt evolueren in de kerk? Dan spreek ik echt over de kerk. Ik ben nu niet aan het hengelen dat jij direct zegt of je voor een priester wilt gaan. Dat vraag ik niet.
Artuur: Dat is geen abnormale vraag hoor. Ik heb ooit een priesterroeping gehad, nog niet zo heel lang geleden. Die was heel serieus.
Maar ik denk niet dat ik mijn hele leven daar aan kan geven. Daarvoor heb ik zelf te veel twijfels. Maar als je me vraagt of ik misdienaar wil blijven zijn, dan zeg ik ja. Ik denk dat als ik dat kan, zo lang mogelijk blijven doen, dat ik dat wel heel fijn zou vinden. En eventueel dat ik ooit nog misschien zeg dat ik de diaken wil worden, dat ik op latere leeftijd nog ga kiezen Ik wil mij op die manier dienstbaar maken, maar er zijn zoveel manieren om u dienstbaar te zijn. En als misdienaar vind ik het oké voor mij.
Skye: Wat doe je het liefst als misdienaar? Welke taak doe je het liefst?
Artuur: Dat is een leuke vraag. Het wieroken. Dat vind ik heel erg fijn. In de basiliek doe ik het heel weinig, maar in de kathedraal iets meer. Ik doe op zondag twee vieringen. Tien uur in de basiliek, elf uur in de kathedraal. En daar is het ook een heel andere setting. Daar wordt nog veel meer gewierookt. En dat is iets wat ik heel graag doe.
Skye: Er wordt meer gewierookt?
Artuur: Ja, toch wel.
Skye: Je bedoelt, op meer momenten?
Artuur: Ja, op meer momenten. In het begin van de viering, bij het Eer aan God, in de Basiliek, heel zelden. Ik heb het nog niet echt geweten. In de kathedraal altijd. Maar daar is ook een ander koor. Dat is Gregoriaans. Dat is een andere beleving. En dan wordt er wel gewierookt.
Skye: Als je dat vergelijkt tussen de Basiliek en die toch zijn vast publiek en de kathedraal, zit daar meer mensen in?
Artuur: Nee, dat is niet zo. Een vast publiek, meestal dezelfde mensen, ongeveer evenveel als in de Basiliek.
Skye: Oké. Dus wieroken is het liefste wat je doet?
Artuur: Dat vind ik het liefste, ja.
Skye: Is dat een bepaalde reden? Je zegt dat je het leukste vindt?
Artuur: Kijk, als je daar van voor staat, en bij het Gloria, dan is dat echt zwaaien. Maar echt zwaaien. En dan sta je daar, met je armen breed, want je moet daarmee zwaaien, en je weet dat de wierook staat symbool voor opstijgend gebed.
En dat is een gevoel dat ik eigenlijk niet kan beschrijven, wat je dan krijgt, als je daar zo staat, want je lichaamshouding versterkt dat gevoel ook nog heel veel. Dus dat zijn heel bijzondere momenten voor mij.
Skye: Ja, dat neem ik wel aan. Je zei zelf daarstraks al, als je soms de communie uitdeelt, dat hangt natuurlijk vanaf. Zoals je al zei, in de Basiliek, zijn jullie meestal met meerdere... Ik denk zelden dat er maar twee mensen zijn. Dat is meestal drie, vier, vijf. Dat ik soms denk, zijn er nog stoelen? Soms komt er zo'n hele groep uit. Zijn er stoelen genoeg?
Veerle: Ik denk dat ze dan wel op voorhand geteld hebben.
Artuur: Ik tel het meestal. Je ziet het zo niet goed. Als je bij ons in de sacristie bent, moet je effen tellen of er genoeg stoelen zijn. Het is al ooit voorgekomen dat we, toen we eraan kwamen, zagen dat we een stoel moesten halen. Dat we nog in de dingen achter het koor moesten gaan en een stoel moesten halen. Dus dat probeer ik te vermijden.
Skye: Ik heb soms het indruk, maar dat is maar een indruk die ik heb, dat jongeren die aankomen, die zeggen van... Ik ben vandaag toch in de viering, ik ga gewoon meedoen. Of is dat echt een afspraak?
Artuur: Daar is een beurtrol. Daar is een beurtrol opgesteld, maar die is vooral belangrijk voor de lectoren. Daar staan ook misdienaars namen op, maar dat is niet strikt. Ik ben er altijd, maar ik sta niet altijd op die lijst. Andere mensen zijn er op die lijst, maar die zijn er dan omwille van omstandigheden.
Veerle: Je kunt er eigenlijk altijd in springen.
Artuur: Ja, ik ben er sowieso. Dus als je er bent...
Skye: Maar het is niet zo dat je één keer per maand een lijst krijgt met de zondagen?
Artuur: Jawel, die zijn er wel. Maar dat is vooral voor de lectoren belangrijk. Dus je kunt daarnaar kijken. Ik zeg ook, als ik weet dat ik niet kan komen, dan stuur ik even een berichtje dat ze dat weten. Dat ze kijken of er iemand in de kerk zit.
Skye: Dat de koster zo eens kan rondkijken of iemand eruit kan pikken. Om daar niet altijd te zijn. Dat snap ik wel. Zijn er bepaalde vieringen die je... We hebben al gezegd dat ik het liefste wierook, maar dat is een deel van de hele viering. Zijn er bepaalde thematische vieringen die je vindt de meest waardevol zijn?
Artuur: Ja, de klassieker zijn kerstmis en Pasen sowieso.
Skye: Maar bedoel je dan... Als ik daar even op mag inpikken... Bedoel je dan Pasen op de zondag of op de zaterdag?
Artuur: Dat is wat ik net wilde zeggen. De zaterdag. De paaswaken. En de kerst. Kerst is de 24e van de maand met haar nachtmis. Die vind ik het mooiste. Natuurlijk, de vreugde van paasmorgen is ongelofelijk. Dat kun je niet beschrijven. Dat is een immense vreugde. Maar wat daaraan vooraf gaat, die nachtwaken, die vind ik altijd heel bijzonder. Dus die doe ik het liefst ook.
Skye: Nee, dat neem ik aan.
Artuur: Dat is een heel bijzondere sfeer ook.
Skye: Ja, want dan zit dan zeker...Met de paaswaken is het binnenbrengen van het licht en alles, dus dat is heel iets anders dan... De middernacht is bijvoorbeeld ook wel zo, maar je hebt dan de paaskaars die opnieuw gezegend en gedoopt wordt. Of het water dopen en zo, dus dat vind ik wel… Dat vond ik ook altijd wel... En af en toe omdat je dan zo het vuur mocht aansteken, zo in de kerk, zo'n groot vuur.
Artuur: Ja, ja.
Skye: Dat vind ik...
Artuur: Daar heb ik altijd een beetje schrik voor. Wij zetten zo'n korf neer en dan komt er zo'n immense vlam uit en dan staan we daar zo rond en de bisschop leest dan een tekst voor. En dan zie ik dat boek zo dicht bij dat vuur komen dat ik denk van, oh nee, dat moet maar eens...
Skye: Ik zat daar vroeger al in een emmer water in de buurt.
Artuur: Dat snap ik, ja.
Skye: Voor het geval dat... Je weet maar nooit, want met vuur weet je het nooit. Tegenwoordig zijn er watten die je kunt gebruiken, waardoor je snel doof bent. In het begin, ik heb nog meegemaakt dat dat niet bestond, dat er spiritus zat. En dan niet wist...
Wanneer in de vier gaat dat nu uit geraken? Dan bleef ik er altijd vroeger bij staan om dat te doen. Misdienaar zijn, dat is... mag ik wel zeggen dat dat ook een soort roeping is?
Artuur: Ja, daar ga ik mee akkoord.
Als je vraagt, wat doet een misdienaar? Het is het woord op een tweeën. Een misdienaar is een dienaar van de mis. En het dienende is per definitie een roeping, vind ik. Ik ben gevraagd geweest.
Het kan ook zijn dat je gevraagd wordt, maar dat je denkt van nee, dan is het ook best om het niet te doen. Dus misdienaar zijn, terwijl je daar geen roeping voor voelt, vind ik ook niet de juiste instelling, als ik dat mag zeggen.
Skye: Want het is een vraag die misschien moeilijk te beantwoorden is, maar stel dat je niet gevraagd zou zijn, zou je dan toch ook misdienaar geworden zijn, denk je?
Dat is moeilijk, omdat je het nu niet weet. Maar als je zo al naar de mis ging, waren er momenten dat je dacht dat je jezelf daar ook wel zag staan?
Artuur: Dat denk ik wel, ja.
Skye: Je kan dat hebben, je ziet jezelf daar wel staan en niet goed weten bij wie je moet zijn om dat eventueel te doen en dan nog eventueel gevraagd te worden.
Veerle: Ik denk dat het wel een eer geweest is.
[00:33:55] Artuur: Ja, daar heb ik het ook over ervaren toen.
Skye: Ik denk dat de deken soms heel vaak op zoek is naar mensen... Ja.
Artuur: Dat is ook zo.
Skye: ...Om alles te versterken. In eender welk ding. Het is niet alleen voor misdienaars, maar ook voor andere zaken. Want hij heeft toch een heel werk te doen. Daarnaast het feit van de eucharistie leiden en zo. Daarnaast ook nog heel zijn dekenaat leiden en zo. Hij mag het van mij gerust hebben.
Veerle: De vraag die ik nog Artuur wou stellen is van heb je jezelf beter leren kennen door misdienaar te zijn?
Artuur: Dat is ook een lastige vraag. Wel een mooie vraag.
Ik denk dat ik het antwoord daar schuldig op moet blijven. Ik denk dat ik het nog niet lang genoeg doe om daar een antwoord op te geven. Ik denk, moest het ooit zijn, dat ik stop, om eender welke reden, en dat ik daarna terugkijk uit een andere invalshoek, dat ik dan misschien wel zeg van dit of dit heb ik wel meegenomen, maar nu...
Skye: Maar hoelang doe je het nu?
Artuur: Ik ben begonnen op 1 januari 2023, dus een zondag. En met zondagen alleen maar. En dan ook weekdagen erbij beginnen te doen. Dus in mijn hoofd is het altijd wel wat langer. Als ik zeg ik ben begonnen in 2023, dan denk ik, oh ja, dat is ook maar twee jaar en wat maanden. Zo lang is het eigenlijk ook niet. Maar in mijn hoofd is het...
Skye: De beleving, bedoel je.
Veerle: Maar een jaar bestaat uit 52 weken. Als het dan ook door de week is, dan zijn het er wel al veel geweest.
Skye: Ja, veel dagen. Dat is vooral de avondmissen, denk ik. Ik denk niet zozeer de ochtendmissen.
Artuur: Er zijn ochtendmissen bij de minderbroeders. Bij ons niet, maar... Ik ben nog geen ochtendmens.
Veerle: Ik herinner me dat ik voor de school, als misdienaar, de boekentas zat in de sacristie en dan poef, door naar school. Dat weet ik nog.
Skye: Ja, dat is een tijd geweest, vroeger. Maar dat was ook de tijd dat de scholen ook nog eucharistievieringen deden, aan het begin van het schooljaar, aan het einde van het schooljaar.
Veerle: Ja, niet eens morgens.
Skye: Ja, maar dat bedoel ik. Maar ook de cultuur was toen anders.
Veerle: Ja, dat wel.
Skye: Ondertussen zijn er heel veel kerken die de vieringen hebben moeten verminderen. En er zijn nog een heleboel kerken die hun vieringen hebben gewoon, waar de kerk gestopt is gewoon.
Veerle: Ja, de kerk zelfs ontwijd. Ik denk in Runkst, en nu de Banneux ook. Het is daar.
Skye: Banneuxwijk.
Veerle: Sorry, want Banneux is ergens anders.
Skye: Heilighartwijk staat ook op, of is gestopt. Dus dat wordt allemaal...
Artuur: Dat is een hele grote operatie om heel veel kerken...waar het bezoek gewoon verwaarloosbaar is geworden. En dat men echt zegt, die gebouwen zijn daar nog, maar we moeten die op een deftige manier in herbestemming geven.
Skye: Plus het feit ook, we moeten ook voldoende mensen vinden om al die vieringen te komen doen. Dat is ook een...een terugloop eigenlijk.
Veerle: Wat ik mij dan soms afvraag... Die kerken die we nu juist opgenoemd hebben, zijn allemaal kerken in Hasselt, rondom Hasselt. Komen die mensen dan ook naar het centrum, naar de kerk?
Skye: Ik kan alleen voor mij spreken, want ik kom van de Banneuxwijk. Wij zijn in de tijd vanuit de Banneuxwijk naar de Basiliek gegaan. Dat had redenen met de toenmalige priester die er toen de missen deed, dat dat toch niet zo klikte.
Ik weet dat ze in de Banneuxwijk de kerk hebben ontwijd omdat meer mensen naar Godsheide of naar Kiewit kunnen gaan. Dus er zijn nog kerken. Ik weet niet of die mensen allemaal naar het centrum gaan. Dat zou kunnen, dat weet ik niet. Ik weet niet of jij daar... Ja.
Artuur: Want als je kijkt waar ik woon... Ik behoor niet tot het parochie van het centrum, maar ik ga er wel naartoe. Toen de kerk nog niet in die status was van we gaan die moeten sluiten, waren er ook niet zo heel veel vieringen meer. Dus voor mij was het gewoon van, daar zijn meer vieringen, daar kan ik meer terecht. Dus ik ga daar naartoe.
Skye: Dat is een beetje ook hoe ik in de basiliek terecht ben gekomen. Of in het centrum ben terechtgekomen. Ondertussen zijn er ook zoveel wijzingen gekomen in wie behoort nu tot waar, dat je eigenlijk één grote gemeenschap bent geworden. Ons dekenaar is ook een stuk groter geworden. Dus de Zevenjaarlijkse Feesten hebben ook de mensen vanuit heel veel streken zijn komen meedoen, meevieren, omdat het dan vooral het stuk over het geloof ging en alles.
Welke boodschap zou jij, als ik even terug naar de jongeren mag komen... Welke boodschap zou jij voor jongeren hebben die nieuwsgierig zijn, maar niet goed weten hoe ze daar aan moeten beginnen? Dat geloof spreekt mij aan, maar ik weet niet hoe ik daarmee moet beginnen.
Artuur: Er zijn heel veel boeken geschreven, om een aantal dingen te noemen. Ik ben nu bijvoorbeeld een heel goed boek aan het lezen van Anselm Grün, De Bijbel leren lezen, die per bijbelboek uitlegt hoe je dat moet interpreteren. Dus als het echt gaat over hoe moet ik daarmee beginnen, Zijn zo'n dingen wel kunnen waardevol zijn. Op sociale media. Hangt ook van algoritmes af, maar ik krijg bijvoorbeeld heel veel mensen te zien die gelovig zijn en die daar getuigenissen over doen. En het is vooral dat wat ik wil zeggen. Zoek elkaar op als het echt gaat over hoe moet je daaraan beginnen. Praat met elkaar. Vraag aan andere gelovige jongen hoe ben jij daarmee begon. Wat zijn jouw ervaringen daarmee? Zoek elkaar echt op en praat daarover. Ik denk dat dat ook heel belangrijk is.
Skye: Ben je aangesloten bij zo'n organisatie?
Artuur: Ik zit hier nu wel te pleiten over hoe je moet praten met elkaar, maar ik ben niet aangesloten bij zo'n organisatie.
Veerle: Je kent er wel. Welke kun je zo'n voorbeeld geven?
Artuur: Er zijn altijd… Mede-misdienaars bijvoorbeeld, heel dichtbij. Of mensen op school eventueel, die weten dat ik misdienaar ben. Of dat ik naar hen ga, van hoe doe jij het, hoe zie jij het. Niet zo heel vaak, maar het is wel belangrijk om daar eens bij stil te staan met elkaar.
Skye: Ik vroeg het maar gewoon... Ben jij al in Rome geweest?
Artuur: Nee?
Skye: Dat is meestal de vraag.
Artuur: Ik vind het ook heel jammer. Ik ben nog nooit in Rome geweest.
Artuur: Lourdes wel, deze zomer.
Skye: Oké. Alleen naartoe gegaan?
Artuur: Nee, met mijn grootouders. Ik wou er heel graag eens naartoe gaan. Mijn grootouders waren er al een aantal keer geweest en wilden ook nog eens teruggaan. Toen hebben ze gezegd dat ze samen zouden gaan.
Skye: Waarom niet? Maar dat is dan met... Zij weten met het vliegtuig gaan?
Artuur: Nee, met de reisorganisatie. Ik denk dat het… Een maatschappij die dat organiseert en zegt dat ze een programma hebben.
Skye: Maar je hebt ook de dekenale reis. Met de trein, geloof ik.
Artuur: Dat zou kunnen, ja.
Skye: Maar een van mijn oud-collega-leerlingen is daar verpleegkundige en die organiseert dat allemaal. Daarom weet ik dat dat nog altijd bestaat.
We zitten nu in de vasten. Terwijl we dit opnemen is het vastentijd. Zijn er dingen die je in de vasten meer doet dan ervoor? Of minder doet?
Artuur: Ja, of minder doet.
Dat is ook grappig, ik kreeg onlangs nog de vraag, eet je nu geen vlees meer? Dat ik dacht, oei. Ik heb toen heel beleefd uit te leggen dat er verschillende manieren zijn om te vasten, dat je letterlijk kunt vasten. Er zijn mensen die dat doen. Als dat voor je werkt, is dat heel mooi. Ik doe het zelf niet.
Ik ben een Bourgondiër trouwens. Ik heb daar veel te veel moeite mee. Maar ik probeer mij meer toe te leggen op dan het bidden. Dat is iets wat ik toch wel echt bewust probeer te doen. Dat geven de meeste priesters in hun homilie ook wel mee, als de vasten begint. Probeer je meer toe te leggen op het bidden, je persoonlijke relatie met God te versterken. Dat probeer ik nu wel te doen, ja.
Skye: Doen wij daar iets aan, speciaal?
Veerle: Minder snoepen.
Skye: Ja, minder snoepen, maar ook... De vasten begint... Oei, dan moeten we op vrijdag vlees eten.
Veerle: Nee, een goede vrijdag is vlees en dat is net op mijn verjaardag.
Artuur: Oei.
Skye: Nee, een goede...
Veerle: Dit jaar.
Skye: Een goede vrijdag dit jaar. Oké. Deze weten de luisteraars op wanneer jij verjaart.
Veerle: Maar niet hoe oud ik ben.
Skye: Nee, dat nog niet. Dat gaan we niet vrijgeven.
Ik onthoud wel een stuk uit dit gesprek, Artuur. Ik ben niet altijd pessimistisch ingesteld, dus ik geloof nog heel sterk in de goedheid van de mensen en ook van de jongeren. Ik geloof ook heel sterk... Daarom ben ik jaren ook lesgever geweest, mijn leerkracht. ...dat vanuit de jongeren onze toekomst zal komen, voor een heel groot stuk.
Zijn er dingen die jij vandaag stel, dat nu een jongere zou luisteren? Ik hoop het, dat er veel zijn.
En dat je zegt van ik wil daar nu heel persoonlijk een boodschap aan meegeven rond geloof. Wat zou dat zijn?
Artuur: Zoals ik al zei, is er heel veel twijfel.
Wat ik vooral zou willen zeggen is, als je als jongere je probeert te verdiepen in het geloof en je merkt van, oh, ik twijfel toch heel veel of ik kan moeilijk aannemen hoe dit nu zit, dan zou ik eigenlijk willen zeggen, laat die twijfel u alsjeblieft niet verlammen, maar laat die twijfel u aanmoedigen om verder te zoeken, om je verder te verdiepen, om verder te kijken, En besef vooral dat juist in het mysterie, dat zich daar de diepste schoonheid van ons geloof ontvouwt. Dat zou ik willen zeggen.
Skye: Ik zou met die woorden willen afscheid nemen.
Artuur: Dat is heel goed.
Skye: Dit gesprek afronden hier met die woorden, maar ik heb je gezegd, je moet zelf niet zingen, maar we eindigen met een liedje en we gaan daarnaar luisteren. En dat liedje heet heel toepasselijk “In Uw Licht”.
“In Uw Licht” - VeS Songworks
Soms vraag ik me af waar de weg me zal brengen,
Of ik sterk genoeg ben om te gaan.
Maar telkens weer voel ik Uw hand die mij leidt,
Een stem die fluistert: “Je staat niet alleen.”
In de stilte, in mijn twijfels,
Als de wereld donker lijkt,
Hoor ik U, diep vanbinnen,
U bent hier, U bent dichtbij.
In Uw licht wil ik staan,
Met mijn vragen, met mijn dromen.
U geeft mij de kracht,
Om vooruit te blijven gaan.
In Uw licht vind ik hoop,
Ook als wegen soms verdwijnen.
Ik zal dienen, ik zal luisteren,
Ik zal gaan waar U mij roept.
Soms voel ik me klein in een wereld vol stemmen,
Die zeggen dat geloof niet meer telt.
Maar ik weet dat U mij geroepen hebt,
En ik kies ervoor om te staan in Uw huis.
In de stilte, in mijn twijfels,
Als de wereld donker lijkt,
Hoor ik U, diep vanbinnen,
U bent hier, U bent dichtbij.
In Uw licht wil ik staan,
Met mijn vragen, met mijn dromen.
U geeft mij de kracht,
Om vooruit te blijven gaan.
In Uw licht vind ik hoop,
Ook als wegen soms verdwijnen.
Ik zal dienen, ik zal luisteren,
Ik zal gaan waar U mij roept.
Ik ben jong, maar niet verloren,
Ik wil leven in Uw naam.
Moge alles wat ik doe en ben,
Een teken zijn van Uw bestaan.
In Uw licht, Heer, wil ik blijven,
Tot de dag dat U mij leidt,
Naar de plek waar ik U vind,
Dichterbij, voor eeuwigheid.
